Otwierając gazetę, często na pierwszej stronie natykamy się na rubrykę zatytułowaną „Słowo wstępne”, „Wstępniak” lub w jakiś inny sposób, zawierającą krótki felieton redaktora naczelnego, wprowadzający w tematykę numeru. Nie jest to jednak jedyna rola naczelnego – redaktora, na którym spoczywa odpowiedzialność za ogólny kształt i treść pisma.
Kim zatem jest redaktor naczelny? Jest to osoba, która odpowiada za całościowy wygląd danego medium. Jego rola polega przede wszystkim na kierowaniu pracą redakcji – decyzją o publikowanych treściach, dobieraniem tematyki i zawartością merytoryczną. Redaktor naczelny ma również wpływ na końcowy wygląd danego medium, ponieważ dogląda i akceptuje jego ostateczny kształt. Jego zadaniem jest również zarządzanie zespołem dziennikarzy, rekrutacja nowych pracowników i rozwiązywanie umów z tymi, którzy kończą swoją pracę w redakcji. Nie jest jednak wszechmogący – z reguły musi trzymać się wytycznych wydawcy pisma tudzież właściciela medium, który powołuje i odwołuje redaktorów naczelnych. Odbija się to na niezależności mediów, które zawsze w pewien sposób odzwierciedlają poglądy właścicieli. Dokładniej prawa i obowiązki redaktora naczelnego precyzuje ustawa o prawie prasowym z 26 stycznia 1984 r. W tej ustawie zapisano również warunki, jakie musi spełniać kandydat do tej funkcji – posiadać zdolność do czynności prawnych, prawa publiczne oraz obywatelstwo Rzeczpospolitej Polskiej.
Użycie słowa „medium” w powyższych zdaniach nie jest przypadkowe, gdyż redaktorów naczelnych posiadają nie tylko gazety, czasopisma i periodyki. Funkcja ta występuje tak samo w redakcjach programów telewizyjnych, portali internetowych czy audycji radiowych – chociaż większość społeczeństwa słysząc określenie „redaktor naczelny” ma przed oczami obraz twardego kierownika gazety, wykreowany przez amerykańskie thrillery dziennikarskie czy seriale.
Jak więc widać, redaktor naczelny to nie tylko szef zespołu redakcyjnego. Jednocześnie jego władza jest mniejsza, niż prawdopodobnie wydaje się większości społeczeństwa. Warto zatem pamiętać o jego dokładnych kompetencjach podczas czytania bądź słuchania wiadomości w mediach.